Een beeld voor het H.Hart Ziekenhuis in Leuven

Op woensdag 30 november 2011 werd het beeld "Heling-Hoop" in het H.Hart Ziekenhuis, Naamstestraat te Leuven, onthuld. Willy Peeters realiseerde het beeld in opdracht van het artsenteam, naar aanleiding van het overlijden van enkele geliefde collega's.

Heling-Hoop

 Het hele oeuvre van Willy Peeters staat in het teken van de lichamelijkheid en de menselijke figuur. Hij werkt met traditionele technieken en materialen (verloren was en gegoten in brons) en doet dit in een klassieke maar toch eigentijdse uitvoering. Dit zal wel één van de redenen geweest zijn waarom de opdracht voor dit beeld hier aan hem werd toevertrouwd.

Van meer doorslaggevende betekenis is wellicht dat Willy Peeters een sociaal bewogen man is. Die ingesteldheid zet zich ook rechtlijnig door in zijn engagement als kunstenaar. Zijn sculpturen zijn existentiële kunstwerken die prangende problemen als gemeenschapsbesef of  isolement aan de orde stellen. In het verleden heeft hij zijn meesterschap al bewezen in het behandelen van gevoelig liggende thema’s als ‘verlies’, of door vrij abstracte begrippen als ‘standvastigheid’, ‘herinnering’ en ‘vrijheid en wet’ vorm te hebben gegeven.  Het volstaat hier te verwijzen naar zijn emblematisch werk de ‘Engelen van de Klare Bron’ in de gelijknamige school in Heverlee.

Recent heeft hij een groot aantal groepen, individuele beelden – en beeldjes – ontworpen rond het meer dan actuele thema van de vluchteling, de migrant, de ontheemde. Vorige zondag nog is daarrond in Herent zijn tentoonstelling Nomade geopend in galerie Hannah. Daar kunt u tot eind dit jaar zien hoe naadloos de invulling van deze thematiek aansluit bij het beeld dat hij voor dit ziekenhuis hier heeft ontworpen en dat vandaag wordt onthuld.

Er zit veel bewogenheid in de beweging van zijn beelden. Een innerlijke onderlaag straalt door de patina van het brons. Hoewel het meestal gesublimeerde, uitgezuiverde beelden zijn die Willy Peeters maakt, toch zijn ze vaak ook confronterend.  

In de monografie die over zijn werk verscheen stelde ik dat zijn beelden vragen oproepen rond verhoudingen van groepsgevoel versus individu. Hoe gedraagt een enkeling zich in een groep en hoe functioneert hij daarbinnen? Ik denk dat deze nieuwe opdracht die hem door het artsenteam van dit ziekenhuis werd toevertrouwd daar ook de perfecte illustratie van is.

Ingetogenheid én beweging, twee wezenlijke elementen van zijn oeuvre, vindt men ook terug in dit nieuwe beeld dat de titel ‘Heling-Hoop’ meekreeg.

Een medisch team heeft voortdurend te maken met de uitersten, met leven en dood en met – letterlijk en figuurlijk – het meest kwetsbare segment van onze maatschappij.

Iedereen in het ziekenhuis is constant in de weer met het in standhouden van het leven, is bezig met zijn eigen patiënten, zijn eigen onderzoeken, zijn eigen dossiers. Blijft de paradox of men het échte leven wel in de hand heeft terwijl men voortdurend met dat leven bezig is? Is het misschien dát wat soms aan onze aandacht ontsnapt?

Het beeld dat hier vandaag wordt onthuld, kan karakteristiek worden genoemd voor de creatieve invulling die Willy Peeters aan een dergelijk delicaat onderwerp weet te geven.

De beeldengroep is geen starre, strakke opbouw; integendeel, het is een heel beweeglijke, fantasierijke constructie.

Er is een grote tegenstelling tussen de vier statische roerloze figuren en de er bovenuit wervelende beweeglijke vrouwenfiguur. Ook daarin toont de kunstenaar zijn meesterschap, in het vervlechten van twee uitersten: het statische en de beweging.

De uitwerking van de basis, de vier kariatiden die haast onbewust de last torsen die zich van hun schouders oplicht, deze vier ietwat in zichzelf gekeerde, op zich staande en zich in hun eigen zaken verdiepende figuren zou je als de veruiterlijking kunnen zien van de professionele ernst. Wat aan hun blik ontstijgt, wat zich boven hun hoofden ontwikkelt, aan hen ontsnapt zelfs, zou het warrelende leven zelf kunnen zijn: een rijzige vrouw die vreugde uitstraalt en die me doet denken aan de centrale figuur uit de dans van Carpeaux aan de gevel van de Parijse opera.

Maar laat u niet misleiden door de uiterlijke speelsheid. Hoe licht die figuur in deze knap uitgewerkte compositie ook overkomt, des te dieper gaat de contextuele betekenis. Deze zwierige figuur die uit de basisgroep oprijst, kan in haar sierlijk draaiende beweging bevrijding of opstanding symboliseren, vreugde of ontlading, het leven, de genezing, of het eeuwige leven... noem maar op. Iedereen kan de inhoud eigenlijk invullen naar zijn eigen aanvoelen of gemoedsgesteldheid.

Als diepere ondertoon kan je er ook een uiting van de condition humaine in terugvinden maar het beeld ‘Heling-Hoop’ van Willy Peeters is eigenlijk een ode aan het leven. Het is de concretisering, de bronsgeworden vorm van deze diepe gedachte.

Buiten alle mogelijke interpretaties staat het ook symbool voor de essentie van dit zorgcentrum, voor wat zijn ‘core business’ uitmaakt: heling en hoop op genezing.  

Ik hoop dat velen inspiratie mogen vinden in Heling-Hoop’ van Willy Peeters; troost, vreugde of wat iemand ook doet stilstaan bij een beeld. En ik hoop vooral dat dit nieuwe beeld snel een vaste plaats krijgt, een rustpunt van schoonheid binnen de leefwereld van dit ziekenhuis: voor hulpzoekers, bezoekers én hulpverleners.  

Johan van Cauwenberge